Osiemnaście festiwali “Sacrum Non Profanum”
Finał “Sacrum Non Profanum” A.D’22
Poruszony echem sukcesów Międzynarodowego Festiwalu Muzycznego “Sacrum Non Profanum” oraz jego twórcy prof. Bohdana Boguszewskiego dzielę się krótkim “a propos”.
Merytoryczną i artystyczną ocenę tegorocznej i poprzednich edycji festiwalowych pozostawiam kompetentnym dziennikarzom i krytykom. Osobiście pragnę podzielić się jedynie uwagą, o której inni być może nie pomyśleli, a która dla członków Stowarzyszenia Senat Obywateli Szczecina była budująca i warta zapamiętania. Otóż tegoroczny Festiwal odbywał się tradycyjnie z udziałem wielu podmiotów wykonawczych oraz w kilku miejscach — w Szczecinie i Berlinie, w Międzyzdrojach i Krzemieniu. Po raz 18‑y wpisał się znakomicie w rolę wyjątkowej imprezy pogranicza. Łącząc “małe” z “dużym”, miejsca sakralne i świeckie, Polaków, Niemców i Ukraińców, mieszkańców i przyjezdnych potwierdził, niejako przy okazji, preferowaną w stowarzyszeniu S.O.S metodę wielopodmiotowego działania. W tegorocznej uczestniczyli czynnie także inni bohaterowie stowarzyszenia: Jolanta Boguszewska — odpowiedzialna “za wszystko’, Andrzej Oryl — prowadzący konferansjerkę i dr Iwona Charkiewicz — pośrednio, poprzez swój wkład w prace chóru ZUT. Wielkim zaskoczeniem było pojawienie się w Międzyzdrojach jeszcze jednego wielkiego szczecińskiego artysty dr Mieczysława Chruściela. Niosąc wzdłuż całego kościoła olejny obraz dyrygenta i dyrektora artystycznego Festiwalu sprowokował, po ostatnim dzwięku Mszy Koronacyjnej W.A. Mozarta, owację słuchaczy zamienioną w koncertowe tsunami braw w momencie wręczania prof. Bohdanowi Boguszewskiemu jego portretu. Przypomniało mi to inny ważki fakt z przeszłości-wspaniały poemat C.K.Norwida: “Fortepian Chopina”- będący hołdem wielkiego poety dla geniuszu kompozytora. Artysta-artyście ale też człowiek-człowiekowi, każdy inny ale obaj wielcy, sławni i życzliwi. Okazując tak wymownie szacunek i podziw dla siebie i dla uprawianej sztuki dali godny naśladowania przykład wielu mieszkańcom i decydentom… Czy skorzystają?A to już całkiem inna sprawa.
Gratulacje i podziękowania należą się dla prof. Bohdana Boguszewskiego, Jego orkiestry ACADEMIA i profesjonalnego teamu za odkrywanie i międzynarodową promocję dzieł polskich kompozytorów, za 18-letni ogromny wysiłek i wielki sukces artystyczny, który wołając fortissimo od morza do tatr domaga się teraz należnego uznania i godnego uhonorowania twórcy i współpracowników maratonu artystycznego. Ufam, że odpowiedzialne władze samorządowe, resortowe i państwowe nie pozostaną głuche…
Członkowie naszego stowarzyszenia Senat Obywateli Szczecina wśród których przez ostatnie 12 lat byłeś Wielki Bohdanie zawsze mile widziany i podziwiany, przyłączją się z radością do tych zasłużonych gratulacji, podziękowań i owacji, życząc Ci dalszych sukcesów w Twojej tytanicznej pracy artystycznej. Jej szlachetne owoce były, są i zawsze będą najlepszym balsamem dla naszych zmysłów i niezrównaną radością dla nas samych.
Wojciech Żebrowski
Koncert Finałowy pt. „Sacrum Non Profanum 2022”
Szanowni Państwo!
Mam zaszczyt poinformować, że Międzynarodowy Festiwal Muzyczny „Sacrum Non Profanum” skończył 18 lat.
Jego prehistoria sięga ubiegłego wieku. W 1992 roku trzej przyjaciele: Mikołaj Szczęsny, Marek Jasiński i piszący te słowa Bohdan Boguszewski stworzyli Pomorskie Stowarzyszenie Instrumentalistów „Academia”. Przygotowało ono pierwsze po 1945 roku w Szczecinie wykonanie „Te Deum” Carla Loewego, koncertową wersję „Porgy and Bess” George’a Gershwina, przez lata organizowało Koncerty Uniwersyteckie „Przez muzykę do świata wartości”, słowem – zdobywało doświadczenia, dzięki którym mogliśmy myśleć o własnym festiwalu.
Zainaugurowaliśmy go w 2005 roku w nadbałtyckim Trzęsaczu, wiążąc się na długo z tą urokliwą miejscowością na wysokim klifie, następnie ze Szczecinem i Berlinem. Koncertowaliśmy w Nowym Jorku i Lwowie, Świnoujściu i Heringsdorfie, Międzyzdrojach, Łobzie, nadmorskim Pustkowie.
Od 2010 roku kolejnym odsłonom festiwalu patronowali: Fryderyk Chopin, Marek Jasiński, Henryk Mikołaj Górecki, Krzysztof Penderecki, Wojciech Kilar, Karol Szymanowski, Witold Lutosławski, Andrzej Panufnik, Ignacy Jan Paderewski, Stanisław Moniuszko. Festiwalowe wykonania ich muzyki zainspirowały Leszka Szopę, scenarzystę i reżysera, do stworzenia filmu „Dziesięciu wspaniałych”. Zobaczymy go podczas tegorocznej inauguracji Sacrum Non Profanum.
Niestety w tym roku Świat zaskoczony został okrutnymi działaniami wojennymi Rosji wobec Ukrainy. Koncert muzyki ukraińskiej będzie hołdem złożonym temu dzielnemu narodowi, manifestacją międzynarodowej współpracy oraz protestem przeciw tej brutalnej agresji!
W ciągu 18 lat ofiarowaliśmy słuchaczom koncerty kameralne, symfoniczne, oratoryjne, operowe, organowe, jazz, były również prezentacje malarstwa, rzeźby, plakatu, filmów. Przyszedł czas aby wśród tych muzycznych arcydzieł znalazła się muzyka filmowa, której chciałbym poświęcić następną edycję festiwalu.
Za lata współpracy dziękuję jego honorowym patronom – marszałkowi senatu RP Tomaszowi Grodzkiemu, ministrom kultury i dziedzictwa narodowego: Kazimierzowi Ujazdowskiemu, Bogdanowi Zdrojewskiemu, Małgorzacie Omilanowskiej, Piotrowi Glińskiemu, marszałkom województwa: Zygmuntowi Meyerowi, Norbertowi Obryckiemu, Olgierdowi Geblewiczowi, księdzu arcybiskupowi metropolicie Andrzejowi Dziędze. Wdzięczny oddaję pokłon patronom już nieżyjącym: Księżom arcybiskupom metropolitom Marianowi Przykuckiemu i Zygmuntowi Kamińskiemu, marszałkowi Władysławowi Husejce.
Dziękuję prezydentom, burmistrzom, wójtom miejscowości, w których mogliśmy festiwal organizować. Dziękuję współorganizatorom, sponsorom, konsultantom, artystom, słuchaczom.
Dla Was, Drodzy Państwo, osiemnaście lat temu stworzyliśmy Sacrum Non Profanum. Życzę Państwu wspaniałych wrażeń podczas jego kolejnych odsłon!
Bohdan Boguszewski
Historia
Międzynarodowy Festiwal Muzyczny „Sacrum Non Profanum” organizowany był nieprzerwanie od 2005 roku. Organizatorem festiwalu jest Pomorskie Stowarzyszenie Instrumentalistów Academia. Od 2010 roku każdy z Festiwali promował szczególnie — Polską Muzykę Współczesną, poprzez wybór jednego z kompozytorów polskich na patrona kolejnych jego edycji. W 2010 roku z okazji 200. rocznicy urodzin Fryderyka Chopina podziwialiśmy w Trzęsaczu jego muzyczną twórczość. W kolejnych latach byli to: Marek Jasiński, Henryk Mikołaj Górecki, Krzysztof Penderecki, Wojciech Kilar, Karol Szymanowski, Witold Lutosławski, Andrzej Panufnik, Ignacy Jan Paderewski i Stanisław Moniuszko.
W roku 2020 festiwal był hołdem złożonym dla św. Jana Pawła II z okazji Jego 100. rocznicy urodzin, a wykonane utwory polskich kompozytorów dedykowane były przez nich papieżowi.
Program każdej odsłony „Sacrum Non Profanum” jest starannie przemyślany, tak aby na długo pozostał w pamięci melomanów i wykonawców, a jego artystyczne osiągnięcia przekraczały granice Polski. W roku 2010, po jego letniej edycji, program festiwalu prawie w całości przeniesiono do Nowego Jorku, gdzie w słynnych salach Carnegie Hall i Lincoln Center interpretowane były dzieła Fryderyka Chopina z udziałem m.in. Olgi Kern, Adama Makowicza i Orkiestry Academia pod dyrekcją Bohdana Boguszewskiego. Obok wielu utworów kameralnych zabrzmiały tam również wspaniałe „Koncerty fortepianowe” genialnego kompozytora.
Przybycie maestro Krzysztofa Pendereckiego i wysłuchanie przez niego jednej z ostatnich jego kompozycji „Powiało na mnie morze snów – pieśni zadumy i nostalgii” do tekstów najwybitniejszych polskich poetów podczas koncertu inauguracyjnego w 2013 roku, było najlepszym dowodem na uznanie dotychczasowych osiągnięć Festiwalu, a także świadectwem kunsztu artystycznego i międzynarodowej rangi tego przedsięwzięcia.
W historię Festiwalu znakomicie wpisały się wykonania „Symfonii pieśni żałosnych” Henryka M. Góreckiego, „Koncertu na orkiestrę” Witolda Lutosławskiego, a także występ amerykańskiego pianisty, polskiego pochodzenia, Witolda Czerniaka, który fantastycznie interpretował mi.in. utwory fortepianowe Karola Szymanowskiego.
W roku 2017 lady Camilla Panufnik po wysłuchaniu m.in. „Uwertury tragicznej, Koncertu skrzypcowego i Symfonii Sacra”, dziękowała pisząc w liście: „Jestem niezwykle wzruszona, że mogłam tak wiele wysłuchać muzyki mojego męża sir Andrzeja Panufnika w jakże wspaniałych wykonaniach na najwyższym międzynarodowym poziomie”. W tym samym roku wielkim sukcesem zakończyło się ukraińskie wydanie Festiwalu z prezentacją dzieł wokalno-instrumentalnych: „Stabat Mater” Karola Szymanowskiego oraz „Angelus, Exodus i Victori” Wojciecha Kilara.
Festiwalowi zawdzięczamy również ostatnie znaczące wydarzenie artystyczne jakim było wydanie dwóch płyt: w wersji CD i wersji winylowej (album dwupłytowy) „Symfonii h‑moll op. 24 Polonia” Ignacego Jana Paderewskiego. Nagranie to otrzymało wiele pozytywnych recenzji zarówno w Polsce jak i innych krajach Europy, a także w USA. Płyta została nominowana do nagrody Fryderyk 2021 w kategorii „Album Roku Muzyka Symfoniczna”. Wydawcą nagrania jest warszawska firma DUX Recording Producers, a wykonawcami nagrania są: Lviv National Philharmonic Symphony Orchestra pod dyrekcją Bohdana Boguszewskiego oraz amerykański sarusofonista Richard Bobo. To również dzięki niemu Symfonia Paderewskiego została nagrana w pełnym składzie instrumentów będąc znakomitym przykładem pięknej współpracy artystów z Ukrainy, Polski i USA.
Na uwagę zasługuje także fakt wieloletniej współpracy Festiwalu z Europejskim Centrum Muzyki Krzysztofa Pendereckiego przy realizacji programów: „Młodzi kompozytorzy w hołdzie Fryderykowi Chopinowi” oraz „Muzyka naszych czasów”, podczas których prezentowano twórczość najmłodszych kompozytorów polskich objętych opieką mistrza.
Na podkreślenie zasługuje również fakt, że podczas kolejnych edycji festiwalowych powstało wiele filmów w reżyserii Leszka Szopy dokumentujących artystyczne dokonania Festiwalu. Filmy te wielokrotnie emitowane były na antenie TVP Polonia przyczyniając się do szerokiej promocji kultury muzycznej naszego miasta, regionu i kraju.
Źródło informacji: PSI Academia

Fot. Jerzy Lorkowski