Wszyscy wiemy,że uchwalona przez Sejm Czteroletni Konstytucja 3‑Maja była pierwszą tak nowoczesną w Europie i drugą w świecie, po konstytucji USA. Ale nie wszyscy być może pamiętamy, co się wydarzyło dwa dni potem i póżniej.

Otóż 5 maja 1791r. parlamentarzyści i król,przepełnieni uczuciem wdzięczności za uchwalenie konstytucji, podjęli zobowiązanie o wzniesieniu kościoła “ex voto wszystkich stanów…najwyższej Opatrzności poświęconego”. W rok póżniej król Stanisław August Poniatowski oraz ostatni  prymas I RP abp. Michał Poniatowski wbili pierwsze łopaty w ziemię vis a vis obecnej Kancelarii Premiera RP. Jednak zajęcie Warszawy przez wojsko carskiej Rosji wstrzymało dalsze prace a po kolejnych trzech latach Polska całkiem zniknęła z mapy Europy.

Drugie podeście do budowy narodowego votum miało miejsce po odzyskaniu niepodległości. W dniu 17 marca 1921 r. Sejm Ustawodawczy podjął ponownie uchwałę o budowie świątyni w całości na koszt państwa. Na Polach Mokotowskich zaplanowano “miejsce pamięci” z pomnikiem Marszałka J. Piłsudskiego, Łukiem Triumfalnym Bitwy Warszawskiej i Świątynią Opatrzności Bożej. Rozpoczęte w 1939 r. prace  znów pokrzyżował wybuch II wojny światowej i okupacja hitlerowska, a po wojnie udaremniła władza komunistyczna.

Dopiero w III RP, w 1989 r. inicjatywę budowy ponowił kardynał Józef Glemp a w 1997 r.Jego pomysł poparł Sejm RP, przyznając środki finansowe wyłącznie na część kulturalną obiektu, czyli Muzeum JP2 i Prymasa S.Wyszyńskiego. Los części sakralnej — kościoła — zależał od pomysłowości kard. Kazimierza Nycza i ofiarności wiernych.Tysiące warszawiaków i miliony osób z całej Polski pospieszyło z pomocą stając się historycznymi darczyńcami.Uroczyste otwarcie Świątyni, będącej votum spajającym tradycję I i II Rzeczypospolitej, dokonało się przy udziale wiernych z całej Polski i najwyższych władz państwa dopiero po 225 latach a pierwsza Msza św. została odprawiona 11 listopada w 2016 r.

Warto może zwrócić uwagę, że takiego monumentu narodowej pamięci o podwójnym wymiarze, państwowym i religijnym, jaki wybudowano w Polsce na warszawskim Wilanowie, będącego symbolem wspólnoty woli obywateli i ducha narodu, próżno szukać w całej Europie. Od czasów bowiem oświecenia budowano w Europie miejsca pamięci z pominięciem wymiaru duchowego.

Tę charakterystyczną dla dziejów i tożsamości Polski jedność sacrum i profanum potwierdza współcześnie fakt celebracji w dniu 3 maja każdego roku dwóch świąt: państwowego — rocznicy uchwalenia konstytucji 3‑Maja i religijnego — Święta Maryi Królowej Polski ustanowionego w XVII w. Dlatego właśnie na placach i zgromadzeniach samorządowych i państwowych słuchamy hymnu Polski a w kościele — Bogurodzicy. I niech tak pozostanie ponieważ oba teksty są piękne, patriotyczne i budujące wspólnotę Polaków.

Pozdrawiając serdecznie życzę Wszystkim Państwu dumy z nasze wolnej biało-czerwonej ojczyzny.

Wojciech Żebrowski