Jubileusz 100-lecia odzyskania przez Polskę niepodległości zachęcał obywateli świadomych wagi tego faktu do włączania się w łańcuch różnorakich inicjatyw pro-państwowych. W sposób bezpośredni służyć miały radosnemu świętowaniu Jubileuszu, pośrednio zaś – zasypywaniu rowu nienawiści wykopanego przez polityków. O zgodę narodową apelował niejednokrotnie Prezydent RP. Wagę problemu podkreślali często także publicyści i niemal wszyscy politycy. Projekt świętowania Jubileuszu we wspólnocie zrodził się w Zarządzie Stowarzyszenia Senat Obywateli Szczecina z końcem 2017 r. Chodziło o podjęcie próby odwzorowania procesu historycznego sprzed 100 lat, który doprowadził do połączenia się ziem i mieszkańców trzech zaborów w jeden organizm państwowy. W pamiętnym listopadzie 1918 r. wielcy przywódcy narodu oraz zwykli Polacy stanęli razem do budowania niepodległej Rzeczypospolitej. Zafascynowała nas idea przetestowania projektu naukowo-religijno-artystycznego jako precedensu i zarazem przykładu zachęcającego do podejmowania kolejnych prób budowania w Szczecinie społecznej „tkanki łącznej”. Na początek podjęliśmy się „scalenia” elit trzech naszych uniwersyteckich uczelni – Uniwersytetu Szczecińskiego (US), Zachodniopomorskiego Uniwersytetu Technologicznego (ZUT) i Pomorskiego Uniwersytetu Medycznego (PUM). Następnie „dodaliśmy” jeszcze dwie Akademie – Morską (AM) i Sztuki (AS), a na koniec zaprosiliśmy do udziału Kurię Metropolitarną. Ryzyko było duże z uwagi na czas kampanii wyborczej i przeważające w środowiskach akademickich postawy liberalno-lewicowe.

Jednak już pierwsza wizyta u rektora PUM – prof. dr. hab. med. Bogusława Machalińskiego w styczniu 2018 r. upewniła nas, że projekt jest słuszny i wart realizacji. Ośmieleni pozytywną opinią odbyliśmy kolejne wizyty u rektorów US, ZUT i AM, a także u ks. Metropolity Andrzeja Dzięgi. Ku naszej radości zyskaliśmy nie tylko pełną akceptację koncepcji programowej projektu, ale także pomoc w granicach możliwości operacyjnych każdego z rozmówców. Jednocześnie budująca wiadomość nadeszła z Warszawy. Była nią bardzo dobra ocena naszego pomysłu przez najwyższe władze państwowe, w efekcie czego projekt uzyskał „Narodowy Patronat Prezydenta RP”. Prezydent Szczecina zatwierdził mecenat miasta. Lokalne ośrodki radia i TV udzieliły „złotego” patronatu medialnego, a realny patronat sprawował dziennik Kurier Szczeciński. Miejscem uroczystości był kościół seminaryjny Arcybiskupiego Wyższego Seminarium Duchownego oraz Aula Wydziału Teologicznego US wraz z zapleczem. Tu właśnie 27 października 2018 r. miało miejsce owo pierwsze, historyczne dla Szczecina pojawienie się osób otwartych na wspólnotę – elity intelektualistów i społeczności obywatelskiej. Najpierw na koncelebrowanej Eucharystii z homilią Metropolity i pocztem sztandarowym PUM, później – w obradach i części artystycznej. Zgodnie uczestniczyli w nich mieszkańcy, dostojni reprezentanci wyższych uczelni i Kurii: ks. abp. Andrzej Dzięga – Metropolita Szczecińsko-Kamieński, JM Rektor US prof. dr hab. Edward Włodarczyk, prorektor PUM prof. dr hab. med. Piotr Gutowski, współtwórca AS prof. dr hab. Bohdan Boguszewski, prodziekan AM prof. dr hab. Zbigniew Szozda, kpt. ż.w. Włodzimierz Grycner reprezentujący Szczeciński Klub Kapitanów Żeglugi Wielkiej, Barbara Igielska dyrektor Zamku Książąt Pomorskich, a także kilku innych prominentnych przedstawicieli kultury i świata nauki uczelni Szczecina. W grupie mieszkańców widzieliśmy osoby publiczne różnych opcji, reprezentujące biznes, przemysł stoczniowy, usługi, wolne zawody, administrację, księży, stowarzyszenia kresowe i kombatanckie, byłych senatorów i ministrów, działaczy Solidarności oraz wielu innych szczecinian zainteresowanych wspólnym, radosnym przeżywaniem Jubileuszu100-lecia odzyskania przez Polskę niepodległości.

Główną problematykę konferencji stanowiły fakty historyczne zakreślone wiodącym tematem Z II Rzeczpospolitej na Pomorze Zachodnie. Rektor US prof. Edward Włodarczyk dokonał interesującego wprowadzenia. Rozwinęli go w swoich referatach czterej kolejni mówcy: prof. Janusz Faryś z US (Cud Niepodległości. Odbudowa państwa polskiego 1918–1920), prof. Włodzimierz Kiernożvcki z ZUT (70 lat tradycji akademickiej na Pomorzu Zachodnim), dr Tomasz Ślepowroński z US (Szczecińscy profesorowie II Rzeczpospolitej. Rzecz o korzeniach zachodniopomorskiej nauki) oraz kpt. ż.w. Józef Gawłowicz z AM (Pionierzy szczecińskiej floty handlowej i szkolnictwa morskiego).
Zakończenie konferencji dało początek części artystycznej bogato zaprogramowanej przez prof. Bohdana Boguszewskiego z AS. Brawurowo śpiewały chóry PUM pod dyrekcją prof. Ryszarda Handke oraz chór US pod dyrekcją dr. Tadeusza Buczkowskiego. Ciekawie zaprezentował się Kwartet Młodych Puzonistów z AS. Uczelnianych artystów witały serdeczne brawa, a żegnały owacje na stojąco. Moderatorem całej uroczystości był Andrzej Oryl. Po koncercie, w sali pod aulą, odbył się okolicznościowy poczęstunek. Ponadto olbrzymi kosz biało-czerwonych goździków z sali obrad, w hołdzie poległym za niepodległość ojczyzny, został złożony przez delegację Senatu Obywateli Szczecina pod Krzyżem Katyńskim na Cmentarzu Centralnym.

Jesteśmy dumni z udanej kooperacji i realizacji naszego unikatowego, prawdopodobnie jedynego, projektu obchodów rocznicy niepodległości Polski we wspólnocie obywateli i uczelni wyższych. Jego dokumentację stanowi bogato ilustrowane, ponad 100-stronicowe, wydanie albumowe pt. Z II Rzeczypospolitej na Pomorze Zachodnie, którego pierwszy egzemplarz został osobiście wręczony Panu Prezydentowi Andrzejowi Dudzie w Pałacu Prezydenckim w Warszawie. Niechaj ten przykład życzliwej i efektywnej współpracy będzie w równym stopniu podziękowaniem dla autorów i uczestników, jak i zapowiedzią kolejnych dobrych pomysłów i działań integracyjnych pro publico bono w Szczecinie.

Jako pokłosie tej udanej inicjatywy chcielibyśmy współcześnie żyjącym obywatelom naszego miasta złożyć ofertę badań międzyuczelnianych dotyczących najważniejszych problemów zdrowia i życia mieszkańców Szczecina. Subiektywnie upoważnia nas do tego premierowy sukces organizacyjny, doświadczenie i kontakty zdobyte w ciągu wielomiesięcznej współpracy, obiektywnie – realny potencjał naukowy, doświadczenie, kadra oraz specyficzne narzędzia i metody badawcze każdej z uczelni. Motywują zaś słowa życzeń Rektora PUM prof. B. Machalińskiego skierowane do organizatorów: Aby udany przebieg spotkania był dla Państwa zachętą do przygotowania wielu kolejnych, równie interesujących przedsięwzięć. Zobowiązuje także piękna i mądra maksyma samorządowego projektu Codziennie Polskę tworzyMy, którego częścią było także nasze przedsięwzięcie. Ostateczną decyzję pozostawiamy władzom każdej z uczelni, zainteresowanym pracownikom nauki, opiekunom studenckich kół naukowych i włodarzom miasta. Dla siebie rezerwujemy rolę koordynatora cyklu badawczego wraz z konferencjami wieńczonymi częścią artystyczną. Byłoby to pięknym nawiązaniem do polskiej tradycji inteligenckiej, a zarazem kolejnym krokiem w kierunku większej integracji środowiska akademickiego Szczecina z jego mieszkańcami.

 

 

Wojciech Żebrowski

Zdjęcia: Henryk Pojmański